Giuse Hoàng Công Nga, GP Bà Rịa

NGUỒN GỐC ĐOÀN THỂ GĐPTTTCG VN

Năm 1942, Phong trào Liên Minh Thánh Tâm (LMTT) được cha Gerard Gagnon (người Pháp, tên Việt Nam là cha Nhân), Dòng Chúa Cứu Thế phát động tại Hà Nội và đến năm 1946 thành lập tại giáo xứ Thái Hà, ấp Nam Đồng, giáo phận Hà Nội. Năm 1948, ngài trao lại trách nhiệm điều hành Phong trào cho cha Giacôbê Đào Hữu Thọ (1917 ÷ 1984). Với vai trò Tổng tuyên úy của Hội, cha Giacôbê đã phát động phong trào mạnh mẽ ở nhiều nơi tại miền Bắc.

Sau Hiệp định Gienève năm 1954, đất nước bị chia làm hai miền Nam – Bắc. Cùng với đồng bào di cư, cha Giacôbê Đào Hữu Thọ tiếp tục xây dựng và phát triển Phong trào LMTT tại miền Nam. Từ năm 1954 ÷1975, các hoạt động của Phong trào Công giáo Tiến hành tại các giáo xứ thuộc các giáo phận miền Nam đang trong thời gian nở rộ, trong đó Phong trào LMTT cũng đã được đưa vào hoạt động. Năm 1957, các giám mục Việt Nam thẩm định phong trào LMTT là một đoàn thể Công giáo Tiến hành (CGTH) nên đã trao quyền cho cha Giacôbê Đào Hữu Thọ làm Tổng giám đốc đoàn thể Liên Minh Thánh Tâm Việt Nam. Từ đó, phong trào LMTT tại miền Nam được ví như vụ mùa gặp được mảnh đất tốt, triển nở và để lại trong lòng giáo dân những ấn tượng đạo đức và góp phần hình thành phẩm giá linh thiêng nơi mỗi người Kitô hữu, thể hiện tinh thần yêu mến Thánh Tâm, Giáo hội và luôn tâm niệm “Đem Chúa đến với mọi người”.

Riêng tại miền Nam vào năm 1945, một linh mục thuộc giáo phận Vĩnh Long, được phép Đức cha Phêrô Ngô Đình Thục, giám mục giáo phận cho phép thành lập Hội Phạt Tạ, để tôn sùng Rất Thánh Trái Tim Chúa Giêsu. Sau khi cha qua đời, cha Phêrô Phạm Tuấn Tri, em Ngài được phép Đức cha Phêrô tiếp tục phổ biến tinh thần tôn sùng và đền tạ Rất Thánh Trái Tim Chúa Giêsu nhằm thực thi việc tôn sùng Trái Tim Chúa trong các gia đình và truyền bá Hội Phạt Tạ trong các giáo phận miền Nam và Cambodge. Năm 1953, Đức cha Phêrô Ngô Đình Thục nhận thấy cách tổ chức của hội hướng về gia đình nhiều hơn nên Ngài thêm hai chữ Gia Đình vào tên của hội với danh xưng chính thức: Đoàn thể Gia đình Phạt Tạ (GĐPT)

Sau năm 1975, hoàn cảnh mới của đất nước đã làm thay đổi lối sống, tư duy giữ đạo và hành đạo. Trong hoàn cảnh của xã hội thời hậu chiến đã tạo nên những khó khăn về mọi phương diện, đời sống tôn giáo bị thu hẹp, các hoạt động hội đoàn không được công khai như trước đây, các phong trào CGTH vô hình chung bị giải thể, Phong trào LMTT không là ngoại lệ. Đến năm 1998, khi về phụ trách TGP Sài Gòn, Đức Tổng giám mục Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn, nhận thấy hai đoàn thể LMTT và GĐPT đều nhắm đến việc cổ động lòng tôn sùng Trái Tim Chúa Giêsu, nên ngày 15.10.1999, trong phiên họp tại Tòa Tổng giám mục Sài Gòn, ngài quyết định hiệp nhất hai đoàn thể với danh xưng thống nhất: Gia đình Phạt tạ Thánh Tâm (GĐPTTT). Trong quá trình phát triển của GĐPTTT ở mọi miền đất nước, ngày 15.10.2005, để  thuận lợi cho việc hoạt động, trong hồ sơ đăng ký hoạt động hội đoàn tôn giáo do anh Giuse Huỳnh Bá Song, Trưởng ban BCH GĐPTTT TGP Sài Gòn gửi đến Đức cha Phaolô Nguyễn Văn Hòa, nguyên Chủ tịch HĐGM Việt Nam lúc bấy giờ và đã được Đức cha chấp thuận với danh xưng đăng ký chính thức đoàn thể: GIA ĐÌNH PHẠT TẠ THÁNH TÂM CHÚA GIÊSU VIỆT NAM (GĐPTTTCG VN).

Từ đó, GĐPTTTCG VN hướng mọi hoạt động vào đời sống tâm linh, cổ động và duy trì tinh thần Kitô giáo trong gia đình và ngoài xã hội, để làm sáng danh Thiên Chúa và thực hiện ý nguyện của Thánh Tâm Chúa Giêsu là cứu rỗi các linh hồn… Sống – Cầu Nguyện và Hiệp Hành cùng Giáo hội. Tinh thần này vốn tiềm tàng trong đời sống đạo của người giáo dân. Trải qua gần nửa thế kỷ, từ biến cố 1975 trở về sau, tưởng chừng như đã bị chôn vùi trong quá khứ, nhưng trong thực tế vẫn âm ỉ và phát triển. Phong trào này hiện nay đang nở rộ và hiện diện ở 17 giáo phận trong tổng số 26 giáo phận tại Việt Nam cùng với 2 giáo phận Phnompenh, Kompong Cham tại Vương quốc Kampuchia và 1 giáo phận Vien Chăn tại Lào với 399 xứ đoàn và 43.947 đoàn viên (Trích báo cáo tổng kết  Đại hội GĐPTTTCGVN tại giáo phận Đà Lạt ngày 26/10/2018).

Tại Giáo phận Bà Rịa – Vũng Tàu (GP BR-VT), một giáo phận tách từ GP Xuân Lộc, thành lập năm 2005, có vẻ như các Phong trào CGTH tại các giáo xứ vẫn còn bị ảnh hưởng nặng nề của một giai đoạn khó khăn về mặt xã hội, có tính chọn lọc để phù hợp với các giới theo các đoàn thể xã hội, trong khi những phong trào có chiều sâu tâm linh còn đang ẩn khuất để chờ một cơ hội nẩy mầm, trổ sinh hoa trái. Đây cũng chính là mảnh đất đã thấm đẫm máu đào của các Thánh Tử đạo. Tất cả đã chìm vào quá khứ và cần được khơi gợi để làm sống dậy lòng yêu mến Thánh Tâm Chúa Giêsu. Phong trào LMTT vốn đã tiềm tàng nơi đây, nay cần đốt lên ngọn lửa mến và gầy dựng lại…

NGƯỜI ĐI CƠI LỬA

Trong những ngày đầu năm Dương lịch, tiết trời BR-VT vốn nắng ấm nhưng cũng trở lạnh như để hòa mình vào tiết Tiểu Hàn, một cảm giác mùa Đông hiếm khi xảy ra ở một tỉnh phía Nam đất nước. Chúng tôi được vinh dự đón tiếp cha Vinh Sơn Nguyễn Văn Hồng, Tổng linh hướng GĐPTTTCG VN và các anh trong Ban chấp hành. Vào tháng 10.2022 những người đại diện của GĐPTTTCG đã đi tiền trạm, khảo sát tại một số giáo xứ thuộc GP BR-VT và nhận thấy ngọn lửa âm ỉ của ‘Lòng Mến’ vẫn đang bùng cháy. Hiện nay GĐPTTTCG vẫn hoạt động đều đặn tại giáo xứ Hòa An và Quảng Thành. Những người điều hành tại hai giáo xứ này là những người giáo dân có tinh thần đạo đức, yêu mến Thánh Tâm Chúa Giêsu  được  sự  đồng hành và quan tâm, chăm sóc của linh mục quản xứ.

 Trong cuộc gặp gỡ lần này, chúng tôi có dịp hội ý với cha Tổng linh hướng Vinh Sơn nơi tư gia của một thành viên Bonaventura Bà Rịa tại chòi Lê Bảo Tịnh và một niềm vui lớn, vì phường Phước Nguyên, thành phố Bà Rịa có một con đường mang tên LÊ BẢO  TỊNH, nay trên bảng tên đường ghi chú thêm hai chữ: Linh Mục. Hy vọng rằng đây không phải là một sự ngẫu nhiên nhưng là một sự chuyển biến nhận thức, thể hiện nhân sinh quan giữa đạo và đời…   tiếp đến là lộ trình cùng cha TLH thăm viếng và gặp gỡ các cộng đoàn Hòa An, Bông Trang, Hòa Xuân, Quảng Thành, Long Toàn. Tuy nhiên, vì trùng hợp trong dịp lễ tạ ơn của một số tân chức vừa lĩnh nhận Thánh chức Linh mục trong những ngày vừa qua, nên không  gặp được các linh mục quản xứ, vì các cha được mời đến hiệp dâng Thánh lễ tạ ơn trong dịp đại lễ này. 

Quay trở về, chúng tôi dùng bữa trưa nơi chòi Lê Bảo Tịnh để cùng gặp gỡ cha Phaolô Phạm Minh Tân, linh mục quản xứ Long Toàn kiêm đặc trách Ủy ban Mục vụ Giáo dân giáo phận BR-VT. Các ý kiến đóng góp của cha Phaolô làm cho mọi người cảm thấy ấm lòng. Dự kiến vào một ngày đầu tháng Sáu – tháng kính Thánh Tâm Chúa Giêsu – ngài sẽ tổ chức Thánh lễ trọng thể với sự tham dự của các đại diện GĐPTTTCG các giáo xứ nòng cốt và những thành phần chủ chốt sẽ ra mắt trong buổi lễ chính thức của GĐPTTTCG GP BR-VT. Trong buổi sáng làm việc đem lại hiệu quả bất ngờ. Tôi suy nghĩ về những lời nói của ông Giuse Huỳnh Bá Song, Trưởng ban BCH GĐPTTTVN: “Quỹ thời gian của chúng ta không còn nhiều, phần còn lại chúng ta phải dành cho Chúa”. Đúng thế! Anh em chúng tôi hiện diện nơi đây hầu như trên đầu đã hai thứ tóc, mỗi người có một hoàn cảnh riêng và cuộc sống đã nghiêng về phần còn lại. Được tiếp xúc với cha TLH, tôi cảm thấy gần gũi và được ngài chia sẻ với tâm tình cởi mở. Đời sống linh mục đến với giáo dân, linh hướng cho họ về mặt tinh thần nhưng ngài hiểu rõ những suy tư, trăn trở của từng con người. Cha Vinh Sơn chia sẻ: “Linh mục là người phải biết và nắm rất rõ tâm tư, tình cảm của mỗi hối nhân để luôn có những lời lẽ tư vấn và tháo gỡ những vấn nạn tâm hồn cho họ”. Qua chuyện trò trao đổi, những lời lẽ phân tích giản dị nhưng thuyết phục cho tôi hiểu rằng, ngài đang đối xử với chúng tôi trên tinh thần bạn hữu… cha xứ Long Toàn không hổ danh là người phụ trách Mục vụ Giáo dân, trong đầu ngài hầu như đã có sẵn các kế hoạch và nhất là khi ngài trình bày, như mở ra một con đường sáng soi dẫn từng đường đi nước bước…

Buổi chiều, cha TLH và các vị trong BCH quay trở lại giáo xứ Bông Trang và Hòa An để gặp gỡ các cha quản xứ và thành viên BCH GĐPTTTCG tại các cộng đoàn này. Chúng tôi quay trở lại công việc và hẹn gặp nhau nơi nhà của một thành viên Bonaventura khác. Trong không gian riêng tư giữa lòng thành phố Bà Rịa, tiếng đàn ghita trổi lên đưa chúng tôi quay về với những kỷ niệm, những khát khao và những ước mơ thánh thiện.

Lạy Chúa, chúng con về từ bốn phương trời… lời hát vang lên trong tiếng vỗ tay theo nhịp điệu hào hùng đánh dấu một ngày gặp gỡ thật tuyệt vời.