Đức Thánh Cha Phanxicô trả lời phỏng vấn của người dẫn chương trình “CBS Evening News” Norah O’Donnell tại Vatican vào ngày 24/4/2024 (OSV News photo/Adam Verdugo, courtesy, 60 minutes, CBS NEWS)

AMERICA (21.5.2024) – Đức Thánh Cha Phanxicô đã hai lần nói “không” với khả năng phong chức phó tế cho phụ nữ trong một cuộc phỏng vấn với chương trình “60 Minutes” của Đài CBS được phát sóng trên kênh Paramount Plus tối qua.

Phỏng viên Norah O’Donnell đã hỏi Đức Thánh Cha: “Tôi tò mò, liệu một cô bé lớn lên theo Công giáo ngày nay có cơ hội trở thành phó tế và tham gia với tư cách là thành viên giáo sĩ trong giáo hội không?”

“Không,” ngài trả lời.

Để làm rõ hơn, cô O’Donnell đáp lại: “Tôi hiểu rằng ngài đã nói không với việc phụ nữ làm linh mục, nhưng ngài đang nghiên cứu ý tưởng về việc phụ nữ làm phó tế. Đó có phải là điều ngài đang cởi mở không?”

Đức Thánh Cha Phanxicô giải thích thêm: “Nếu đó là các phó tế với chức thánh thì không. Nhưng tôi có thể nói, phụ nữ luôn có chức năng của một người nữ phó tế mà không phải là phó tế, phải không? Phụ nữ phục vụ rất tốt với tư cách là người nữ, chứ không phải với tư cách là thừa tác viên, với tư cách là thừa tác viên về vấn đề này có nghĩa là trong các Chức Thánh.”

Câu trả lời này của Đức Thánh Cha đã làm ngạc nhiên một số người tin rằng ngài đã cởi mở với khả năng phong chức phó tế cho phụ nữ. Trong triều đại giáo hoàng của mình, Đức Thánh Cha Phanxicô đã thành lập hai ủy ban về các nữ phó tế: Ủy ban đầu tiên, có nhiệm vụ nghiên cứu vai trò của phụ nữ với tư cách là phó tế trong lịch sử giáo hội, đã đưa ra những kết quả không thuyết phục. Ủy ban thứ hai, tập trung nhiều hơn vào mục vụ phó tế, đã họp vào tháng 9 năm 2021 và tháng 7 năm 2022. Kết quả của những cuộc thảo luận đó vẫn chưa được công bố.

Khóa họp tháng 10 năm 2023 của Thượng Hội đồng về hiệp hành đã thảo luận về các nữ phó tế và kết luận rằng chủ đề này cần được nghiên cứu và đối thoại thêm. Trong báo cáo tổng hợp cuối cùng, Thượng Hội đồng đã yêu cầu các báo cáo từ ủy ban nghiên cứu đầu tiên về các nữ phó tế, cho đến nay vẫn được giữ bí mật, phải được gửi đến khóa họp Thượng Hội đồng vào tháng 10 năm 2024 để giúp hướng dẫn các khuyến nghị của họ.

Trong thời gian tạm thời giữa hai khóa họp, 10 Nhóm Nghiên cứu được tổ chức giữa văn phòng Thượng Hội đồng của Vatican và các văn phòng liên quan khác sẽ xem xét các chủ đề mà Thượng Hội đồng cho rằng đáng được thảo luận thêm, bao gồm một nhóm về “Một số vấn đề thần học và giáo luật liên quan đến các hình thức thừa tác vụ cụ thể,” trong đó bao gồm “vấn đề về khả năng tiếp cận chức phó tế của phụ nữ”.

Một số người ủng hộ việc phong chức linh mục và phó tế cho phụ nữ đã đặt câu hỏi liệu việc Đức Giáo hoàng nói “không” về một chủ đề vẫn đang được nghiên cứu có làm suy yếu nỗ lực của ngài hướng tới tính hiệp hành hay không.

Trong một thông cáo báo chí sáng nay, tổ chức Women’s Ordination Conference, một tổ chức ủng hộ việc phụ nữ được thụ phong linh mục, đã gọi nhận xét của Đức Giáo hoàng là “sự phản bội đối với dự án ‘hành trình cùng nhau’ của Thượng Hội đồng”, đồng thời lưu ý rằng “Giáo hội hiện đang trong quá trình giữa quá trình tham vấn toàn cầu và những lời kêu gọi sự tham gia bình đẳng của phụ nữ vào mọi khía cạnh của đời sống giáo hội đã được lắng nghe ở mọi châu lục.”

Những người khác không đồng tình với việc Đức Thánh Cha Phanxicô đưa ra câu hỏi lịch sử về các nữ phó tế, khi ngài nói, “Tôi có thể nói, phụ nữ luôn có chức năng của các nữ phó tế mà không phải là phó tế, phải không?”

Trong một tuyên bố bằng văn bản gửi tới America, Phyllis Zagano, một trong những chuyên gia hàng đầu thế giới về chức phó tế nữ trong Giáo hội Công giáo và là thành viên của ủy ban nghiên cứu đầu tiên của Vatican về chủ đề này dưới thời Đức Thánh Cha Phanxicô, cho biết: “Chắc chắn Đức Thánh Cha Phanxicô không có ý định đóng cửa việc nghiên cứu trong nhiều thập kỷ này và bỏ qua tầm quan trọng của sự phân định do Thánh Thần hướng dẫn, điều mà ngài rất muốn nhấn mạnh như phương thức hoạt động của Giáo hội Công giáo”.

Tiến sĩ Zagano nói thêm: “Thật không may là Đức Thánh Cha dường như phủ nhận truyền thống nổi tiếng về việc phong chức phó tế cho phụ nữ trong Kitô giáo, đặc biệt là khi một phụ nữ Chính Thống giáo Hy Lạp đã được phong chức phó tế vào ngày 2 tháng 5 tại Zimbabwe vừa qua. Vấn đề khôi phục chức phó tế cho phụ nữ được đưa ra trước Thượng Hội đồng về hiệp hành, và người ta chỉ có thể hy vọng tiến trình trong đạo Công giáo và việc quay trở lại truyền thống của Chính Thống giáo sẽ được tôn trọng.”

Đức Thánh Cha Phanxicô đã tuyên bố trong một cuốn sách phỏng vấn bằng tiếng Tây Ban Nha năm 2023 rằng các chức thánh, bao gồm cả chức phó tế, “được dành riêng cho nam giới”. Cùng lúc đó, Linda Pocher, F.M.A., người đã tổ chức một loạt bài thuyết trình của các nữ thần học gia cho Đức Thánh Cha Phanxicô và Hội đồng Hồng y Cố vấn của ngài theo yêu cầu của Đức Thánh Cha, đã công khai nói vào tháng Hai rằng Đức Thánh Cha “rất ủng hộ” nữ phó tế, đặt ra câu hỏi về loại chức phó tế nào mà Đức Thánh Cha có thể mở ra, vì ngài phản đối việc cho phép phụ nữ lãnh nhận bí tích truyền chức thánh.

Trong cuốn sách phỏng vấn năm 2023, Đức Thánh Cha Phanxicô nói rằng phụ nữ không thể được phong chức phó tế vì chức phó tế “là cấp bậc thánh đầu tiên trong Giáo hội Công giáo, tiếp theo là chức linh mục và cuối cùng là chức giám mục”.

Trong một tuyên bố gửi tới America, những người đồng sáng lập của Discerning Deacons, một nhóm vận động ủng hộ các nữ phó tế có trụ sở tại Hoa Kỳ, cho biết: “Có rất nhiều sự nhầm lẫn về mục đích của các phó tế – và liệu họ có phải là con đường dẫn đến chức linh mục hay không. (Lưu ý: không phải vậy!) Chúng tôi tự hỏi liệu Đức Thánh Cha Phanxicô có gặp gỡ những phụ nữ cảm nhận và sống theo ơn gọi làm phó tế hay không.”

Những người đồng sáng lập, Casey Stanton và Ellie Hidalgo, đã chỉ ra một phiên họp hiệp hành gần đây mà họ tổ chức trên Zoom với sự tham dự của 1.400 người từ 28 quốc gia, họ nói rằng: “Chúng tôi tập hợp lại với nhau—già và trẻ, giáo dân và tu sĩ—để mơ về một chức phó tế được đổi mới cho một giáo hội hiệp hành bao gồm cả nam lẫn nữ, và đặt nền tảng ước mơ của chúng ta vào kinh nghiệm sống của các tín hữu. Có một sự đồng thuận ngày càng gia tăng về tầm nhìn này, không phải để ‘giáo sĩ hóa’ phụ nữ – nhưng để giải phóng những món quà mà phụ nữ có để đổi mới chức phó tế.”

Họ nói thêm: “Vẫn chưa có tuyên bố giáo lý nào chống lại việc phụ nữ làm phó tế. Chúng tôi cảm thấy cuộc phỏng vấn này cho thấy có công việc còn phải hoàn thành [trong tiến trình thượng hội đồng].

“Chúng tôi tin tưởng rằng việc thực sự tham gia vào phương pháp luận của Thượng Hội đồng cho phép chúng tôi phát triển các không gian gặp gỡ và lắng nghe do Chúa Thánh Thần hướng dẫn: với những phụ nữ cảm nhận được tiếng gọi, với các giám mục và hồng y, và với chính Đức Thánh Cha Phanxicô – để trước khi đưa ra quyết định, có thể đảm bảo rằng có một sự phân định thực sự mang tính cộng đồng đã mời gọi những người bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi quyết định chia sẻ kinh nghiệm và sự khôn ngoan của chính họ.”

___________________
Tâm Bùi (TGPSG) chuyển ngữ
Nguồn: americamagazine.org