BA CẤP ĐỘ CỦA ĐỐI THOẠI

Giuse Nguyễn Văn Quýnh

“Lời nói của anh em phải luôn mặn mà dễ thương,
để anh em biết đối đáp sao cho phải với mỗi người”
(Cl 4,6).

Anh chị thân mến,

Theo Tiến sĩ Norman Wright: “Đối thoại là dùng lời nói và cử chỉ,
chia sẻ tư tưởng và cảm xúc của ta một cách rõ ràng để người kia có thể hiểu được”.
Theo các nhà tâm lý thì những người mới yêu nhau thường trò chuyện với nhau rất nhiều. Tuy nhiên, khi đã thành vợ chồng rồi thì họ nói với nhau rất ít.

Vì ít đối thoại với nhau nên vợ chồng cảm thấy xa cách.

Vì ít đối thoại với nhau nên vợ chồng không hiểu nhau.

Vì ít đối thoại với nhau nên tình yêu phải đội nón ra đi.

Vậy, tại sao phải đối thoại? Thưa: Vì khi trao đổi với nhau, vợ chồng sẽ nói lên những suy nghĩ, tâm tư và nguyện vọng của mình; đồng thời, khi đối thoại, vợ chồng còn chia sẻ những vui buồn, lo lắng và ưu tư cho nhau.

Chính nhờ đối thoại, hai vợ chồng sẽ tránh được những hiểu lầm, sẽ thông cảm với nhau hơn, và sẽ thân mật gần gũi nhau hơn. Thánh Kinh dạy rằng: “Lời nói của anh em phải luôn mặn mà dễ thương, để anh em biết đối đáp sao cho phải với mỗi người” (Cl 4,6).

Trong tâm lý giáo dục, người ta phân đối thoại ra làm 3 cấp độ (3 chữ T). Đó là: Tán gẫu, Tranh luận và Tâm sự.

1/ Tán gẫu

Tán gẫu là nói với nhau những chuyện trong nhà ngoài phố, chuyện làm ăn, chuyện con cái… Đó là chất keo gắn kết tình cảm hai người. Sở dĩ có nhiều cuộc hôn nhân đổ vỡ là vì người ta không dùng chất keo này, họ cứ im lặng, mà im lặng sinh ra nghi ngờ, nghi ngờ sinh ra xung đột, xung đột sinh ra căng thẳng. Vì thế, vợ chồng hãy thường xuyên tán gẫu với nhau. Khi nào gặp những chuyện cần mổ xẻ thì mới tranh luận.

2/ Tranh luận

Tranh luận là chuyện bình thường trong đời sống vợ chồng. Tranh luận để nói rõ cảm xúc của mình: ghét thì nói ghét, thích thì nói thích, giận thì nói giận. Đừng giấu giếm, phải thật lòng để tìm ra chân tướng sự việc mà giải quyết vấn đề. Đừng xoáy vào điểm yếu của bạn đời để tìm phần thắng. Muốn thắng là phải chịu thua, mỗi người chịu thua một chút để cả hai cùng thắng. Nếu cứ thắng hoài coi chừng sắp tan vỡ.

“Nhẫn một chút sóng yên biển lặng,
Lùi một bước thấy biển rộng trời cao”.

3/ Tâm sự

Đây mới là điều quan trọng nhất. Có những việc mà chỉ hai vợ chồng mới nói với nhau được. Nhiều cặp vợ chồng chưa một lần ngồi với nhau để tâm sự những khát khao, mong ước của mình, mà chỉ nói những chuyện sinh hoạt trong gia đình, như: hóa đơn tiền nhà, tiền điện, tiền lương, tiền học của con cái… Giây phút tâm sự của hai vợ chồng là chất keo gắn kết tình vợ chồng, là chất xúc tác làm đậm nét tình yêu, là chất bổ dưỡng nuôi sống và phát triển tình vợ chồng.

Anh chị thân mến,

Ai cũng muốn được người khác lắng nghe và thấu hiểu. Trong đời sống vợ chồng, nhu cầu đối thoại càng cần hơn nữa, vì nó là “chất dầu” bôi trơn mối quan hệ vợ chồng. Tuy nhiên, nếu không khéo sử dụng lời nói, nó lại mang tai hoạ đến cho anh chị. Vì thế, thánh Giacôbê nói: “Ai không sai lỗi trong lời nói, người đó là người hoàn hảo” (Gc 3,2).

Chúc anh chị luôn biết đối thoại: chân thành trong yêu thương, dịu dàng trong lời nói, và khôn khéo trong cách cư xử, để cuộc sống gia đình của anh chị mãi mãi là mùa Xuân an bình và hạnh phúc.